بررسی تاثیر الگوی درس پژوهی در ایجاد رویکرد سازمان یادگیرنده در مدارس

چکیده امروزه سازمان های آموزشی مانند سایر سازمانها با چالش های جدیدی روبرو هستند و برای ادامه حیاط و انطباق با محیط نیاز به تغییر و تحول اساسی دارند. یکی از راههای رودر رو شدن با فشارهای محیطی به کارگیری ویژگی های سازمان یادگیرنده است . در این پژوهش کیفی به دنبال بررسی این مسئله هستیم که آیا ابزار ژاپنی توسعه حرفه ای معلمان که درس پژوهی نامیده می شود ، قادر به ایجاد عناصر سازمان یادگیرنده در مدارس می باشد؟ این تحقیق یک مطالعه توصیفی از نوع علی-مقایسه ای است که در سال تحصیلی 2013-2014 در مدارس ابتدایی به انجام رسید.جامعه آماری مدارس و پرسنل مدارس ابتدایی در سه شهرستان چالوس، نوشهرو نور می باشد. براساس فرمول کوکران حجم نمونه در مدارس عادی 177 نفر و در مدارس اجراکننده طرح درس پژوهی 163 نفر برآورد گردید. ابزار اصلی تحقیق ، پرسشنامه سازمان یادگیرنده بر اساس مدل پیتر سنگه با طیف لیکرت می باشد. روایی ابزار از نظر صوری و محتوایی تایید گردید. و پایایی ابزار به روش ضریب آلفای کرانباخ 77/0 برآورد گردیده است. همچنین از روش کیفی با استفاده از ابزار مصاحبه و ابزار مشاهده با استفاده از چک لیست نیز برای جمع آوری داده های تکمیلی استفاده گردید. تجزیه و تحلیل داده های پرسشنامه با استفاده از آزمون t دو گروه مستقل و شاخص های آمار توصیفی با نرم افزار spss انجام شد.یافته های پژوهش نشان داد که تفاوت معنی داری بین مدارس اجراکننده طرح درس پژوهی و مدارس عادی وجود دارد و این تفاوت با میانگین کل 57/123 و اختلاف میانگین 52/7 به نفع مدارس مجری درس پژوهی بوده است و نتایج آزمون t در این تفاوت معنی دار بوده است. در بین مولفه های سازمان یادگیرنده، مولفه توسعه قابلیت های فردی با میانگین 55/32 بالاترین میزان را به خود اختصاص داده است. نتایج حاصل از مصاحبه و مشاهده حاکی از این است که ازآنجا که بهبود و پیشرفت کلاس درس به طور مستقیم با رشد و پیشرفت معلم و دانش آموز در ارتباط است و توانمند سازی و توسعه حرفه ای معلمان لازمه ایجاد ظرفیت یادگیری سازمانی و تبدیل مدارس به سازمان های یادگیرنده است، فرایند درس پژوهی، با فراهم کردن زمینه برای توسعه حرفه ای معلمان ، نقش قابل توجهی در تبدیل مدارس به سازمان های یادگیرنده دارد. در مقایسه نتایج سه ابزار ، نتایج حاصل از پرسشنامه و دو ابزار کیفی مصاحبه و مشاهده در مولفه های توسعه قابلیت های فردی ، یادگیری گروهی و آرمان مشترک همدیگر را تایید کردند اما در زمینه دو مولفه دیگر با هم همخوانی نداشتند.